Van snelle likes naar echt contact
Een duimpje op Facebook of een hartje op Instagram is snel gegeven. Maar het is geen teken van echte verbinding. En toch is net dat wat mensen nodig hebben: betekenisvolle relaties met anderen, gebaseerd op wederzijds respect, vertrouwen en empathie. Da’s iets anders dan een snelle like, toch?
Mensen zijn sociale wezens. Alleen zijn we weinig, we hebben anderen nodig. En door te verbinden met anderen – familie, vrienden, collega’s en zelfs vreemden – versterk je je sense of belonging en voel je je gelukkiger. Er zijn heel wat onderzoeken die laten zien dat goede relaties een positieve invloed hebben op de mentale en fysieke gezondheid van mensen. Mensen met een goed sociaal netwerk leven langer, hebben een sterker immuunsysteem en ervaren minder stress en angst. Ze zijn gelukkiger, optimistischer en veerkrachtiger.
Wanneer je goed voor jezelf zorgt, grenzen stelt en leert omgaan met overprikkeling, ben je beter in staat om te verbinden met anderen - vanuit kracht en authenticiteit. Je kunt je energie bewuster richten op de relaties die voor jou belangrijk zijn, zonder jezelf te verliezen in de processen. Maar hoe vind je nu die balans tussen jezelf en de ander? Hoe zorg je ervoor dat je je eigen batterij niet leegloopt terwijl je je verbindt met anderen? En hoe herken je de signalen dat je overprikkeld bent en wat doe je daaraan?
Soms is het even genoeg
Tot daar de theorie. Want in de praktijk zijn die relaties met anderen soms wel wat complex en vragen ze energie. Om daarmee om te gaan, zal je in de eerste plaats voor jezelf moeten zorgen. Want als je je eigen behoeften kent en respecteert, dan zal je gemakkelijker kunnen ‘geven’ aan anderen. Dat betekent dus ook dat je je grenzen mag stellen en ruimte mag creëren voor jezelf. Heb je geen zin om een feest te organiseren bij je thuis? Moet je je in duizend bochten wringen om die ene vergadering nog ingepland te krijgen? Geen goesting om te koken? Dan mag je gerust nee zeggen. Dat is zorgen voor jezelf. Nee. is trouwens een volledige zin. Daar schreef ik in de vorige blog al over.
Zorgen voor jezelf is ook herkennen wanneer het even genoeg is, wanneer je overprikkeld geraakt bent. Overprikkeling zelf voelt bij iedereen anders. Als ik overprikkeld ben, lijkt het alsof mijn geest en lichaam van elkaar gescheiden zijn. Alsof mijn hoofd gaat lopen met mijn gedachten en dus niet meer één is met mijn lijf. Maar het kan ook zijn dat je je niet kan concentreren, dat je prikkelbaar bent of erg emotioneel, dat je hoofdpijn hebt, of spierpijn. Onderzoek wat het eerste signaal van overprikkeling voor jou is. Wat is de oorzaak: gaat het om een interne prikkel (honger of dorst) of vraagt een externe prikkel veel van je energie (gezoem, lawaai, fel licht, strakke kleding)? Of zijn het verschillende dingen samen, zoals op een familiefeestje.
Wat bij mij helpt, is even afstand nemen. Als het voor mij te veel wordt, haak ik af. Mijn hoofd koppelt zich los van de realiteit en ik zone uit. Mijn zus Eva is altijd de eerste die dat dan merkt. Misschien zelfs voor ik het zelf doorheb. Het helpt voor mij dan om afstand te nemen en even een rustigere plek op te zoeken – de keuken, de tuin - met minder mensen en minder prikkels. Ga op zoek naar iets wat jou terug kan aarden, wat jou helpt te ontprikkelen. Misschien is dat een wandeling maken, creatief bezig zijn of met je handen in de moestuin wroeten. Wat brengt jou opnieuw tot rust? Dat kan iets heel kleins zijn, maar het zal je helpen om opnieuw te verbinden met jezelf.
Nog iets over grenzen stellen vs traditie en rituelen
Zoals ik daarnet al schreef zijn relaties tussen mensen soms complex. En dat merk je zeker tijdens familiefeesten. Iedereen heeft zijn eigen overtuigingen, ideeën en verwachtingen…en blauwe plekken. Weet je wel, die kwetsuren die je in je kindertijd opdeed en waar dan (per ongeluk) opnieuw op geduwd wordt. Al die zaken samen maken van familiefeesten soms een ware beproeving. En al helemaal als er ook nog eens van je verwacht wordt dat je bepaalde tradities of rituelen volgt, waar jij zelf niet achter staat. Denk aan de bomma die graag wil dat je kind gedoopt wordt, of de schoonmama die maar al te graag een groot communiefeest wil voor haar kleinkind – compleet met gesteven witte tafellakens en bloedend ijslammetje. Met Kerst of Pasen ‘moet’ je mee aanschuiven aan tafel en op nieuwjaarsdag worden de nieuwjaarsbrieven voorgelezen. En elke zondag komt de hele familie eten bij tante Sonia. Allemaal leuk en tof en goed bedoeld, maar wat als je je daarin niet (meer) kan vinden?
Ik raad je aan om ook hier je grenzen duidelijk te maken en die te communiceren op een geweldloze manier. Vinden zowel je moeder als schoonmoeder dat je op Kerst bij hen moet komen eten en vind je dat te veel gedoe, dan zou je bijvoorbeeld zoiets kunnen zeggen:
- Observatie:“Mama, ik weet dat je graag hebt dat we met Kerst bij jou komen eten. Schoonmama heeft dat ook gevraagd.”
- Gevoelens: “Het geeft me stress om mijn tijd gelijk te moeten verdelen tussen jullie beide feesten.”
- Behoefte: “Ik heb behoefte aan wat rust tijdens de feestdagen, en ik wil ook graag tijd doorbrengen met iedereen zonder me gehaast of verdeeld te voelen.”
- Verzoek: “Kunnen we samen een alternatief bedenken waarbij we allemaal wat tijd met elkaar kunnen doorbrengen, zonder dat het te druk wordt? Misschien kunnen we een andere dag plannen waarop we bij jou komen eten?"
Door je eigen gevoelens en behoeften zo uit te spreken, vertel je eerlijk en open hoe het zit. Je vult niet in voor de ander, je insinueert niks, je beschuldigt niemand, maar focust op een helder verzoek. Geweldloze communicatie wordt ook wel verbindende communicatie genoemd, juist omdat je door zo te praten probeert te zoeken naar een oplossing die voor beide partijen haalbaar is. Probeer het, laat me weten hoe dat ging!
Zelfzorg: duik erin
Wil je beter voor jezelf zorgen, met mijn ondersteuning? Leren om tijd en ruimte voor jezelf te maken, in verbinding met de mensen in je omgeving? Binnenkort kan je weer op de wachtlijst voor #TeamZelfzorg. Ondertussen kan je hier terecht:
Begin laagdrempelig aan échte zelfzorg!
60 dagen zelfzorg
Zelfzorg... Hoe begin je daar nu aan? Wel, met deze 60 dagen: je leert betrouwbaarder zijn voor jezelf en je leert een betrouwbare omgeving creëren, en dat op een kwartiertje tijd per dag!
Is het begin van alles
Zelfzorg
Zelfzorg is het begin van alles. Van beter luisteren naar de signalen van je lijf. Van stilstaan bij wat je voelt en wat je nodig hebt. Van meer veerkracht en rust.
Mijn gloednieuw boek is er!
Elke dag zelfzorg
Maak zelfzorg nog concreter door dit praktische, hands-on boek.
