Vanaf de paasvakantie voel ik de stresslevels in mijn omgeving stijgen, want dan verschijnen de inschrijfdata voor opvang en vakantiekampjes tijdens de zomervakantie online. En meestal zijn er veel minder plekjes dan gegadigden. Begrijpelijk, want de meeste ouders werken in de zomervakantie gewoon door. Terwijl hun kinderen wel acht weken niet naar school moeten. Logisch dus, dat iedereen op zoek is naar een leuk zomerkampje. Een win-win: kinderen amuseren zich en hebben structuur, ouders kunnen gerust verder werken. Als je je kind ingeschreven krijgt in een kampje, moet je al een week minder op zoek gaan naar geschikte opvang om die zomervakantie te overbruggen. Maar wat als je geen plekje hebt kunnen bemachtigen? Of als er meer vakantiedagen dan speelkampjes zijn. Hoe regel je dat dan? It takes a village to raise a child, en dat is zeker zo in juli en augustus. Overal worden grootouders en babysits opgetrommeld, want met de beperkte vakantiedagen die de meeste ouders hebben, kunnen ze nu eenmaal die lange periode vaak niet zelf thuisblijven.

Samen puzzelen is gemakkelijker

Het is een complexe puzzel die gelegd moet worden, en die voor heel wat stress kan zorgen – zeker als een van de ouders alles alleen moet regelen. En dat is niet alleen omdat die ouder dat allemaal alleen moet doen, vaak is het ook een kwestie van gatekeeping.  Met alle gevolgen en stress vandien. Pas op, vaak gebeurt die gatekeeping onbewust: Als ik het regel, ben ik er zeker van dat alles in orde is. Maar dat betekent ook dat alle verantwoordelijkheid (ook als het niet lukt om een opvangplekje te bemachtigen) bij die ene ouder terechtkomt. 

Om die gatekeeping te doorbreken en de planlast beter te verdelen, werk je best samen. Lijst op wanneer wie vakantie heeft en op welke momenten er opvang nodig is. Vul in waar er al opvang geregeld is – bijvoorbeeld wanneer jullie samen op vakantie zijn – en waar er potentieel een probleem kan zitten. Maak een lijstje van alle opvangmogelijkheden om die gaten op te vullen en overleg samen wie daarin welke taken opneemt: Wie schrijft in voor een vakantiekamp? Wie contacteert welke familieleden? Wie checkt of er nog plaats is in de gemeentelijke opvang. Door die taken uit te schrijven en te verdelen, wordt de druk op de schouders van de ene ouder lichter en voelt geen van beiden zich verantwoordelijk voor de hele puzzel. Zijn je kinderen al oud genoeg? Dan kan je hen betrekken en mee laten kiezen tussen activiteiten die ze leuk vinden. 

Wat ook helpt, is afspraken maken met (schoolpoort)vriendinnen. We staan allemaal voor dezelfde uitdaging, waarom gaan we niet samen op zoek naar een oplossing. Zo hoorde ik van een kennis dat ze een afspraak maakte met een groepje van vier mama’s, die in de maand juli elk om beurt een dag voor alle kinderen zorgden. ’s Morgens brachten de andere mama’s hun kinderen naar daar – die er een topdag beleefden – en ’s avonds na het werk pikten ze hen terug op. Zo was elke mama een dag per week opvangmama voor de anderen en moest niemand van hen een hele week (of meer) verlof nemen. Hetzelfde zou te organiseren zijn in een buurt met jonge gezinnen. Of om halve dagen opvang te regelen met mekaar. 

Maak een lijstje met potentiële helpers. Denk aan mensen die je vertrouwt en waarvan je denkt dat ze bereid zijn om een handje te helpen. Wees duidelijk en vraag specifiek om hulp. Nee, dat maakt je niet zwak. Hulp vragen is heel sterk. Wees open over wat je nodig hebt, met respect voor de tijd en grenzen van die anderen. Je zou bijvoorbeeld dit kunnen zeggen:

"We hebben hulp nodig met de opvang van /naam kind/ tijdens de zomervakantie. Zou je bereid zijn om een paar dagen te helpen? Dit zou ons enorm helpen."

"We hebben opvang nodig van /datum/ tot /datum/. Zou je het zien zitten om op /datum/ te helpen? We zouden je graag op een andere manier willen terug helpen."

Dat de zomerpuzzel leggen een opgave is, mag je gerust vertellen aan anderen. De laatste decennia is de combinatie werk-gezin er niet gemakkelijker op geworden en de eisen die er op het werk gesteld worden niet minder hoog. Communiceer erover, vertel wat de moeilijkheden zijn en wat je nodig hebt. Wees flexibel. Misschien is zo’n opvang met enkele mama’s samen wel een oplossing, maar lukt dat niet tot 17 uur. Betekent dat dan dat je een dag thuis moet werken of een paar uur vrij moet nemen, dan wordt de last ook lichter voor iedereen. 

Hou ook rekening met opvang in noodgevallen: Wat als iemand plots toch niet meer kan oppassen of als je vrije dag ineens ingenomen wordt door iets anders? Maak duidelijke afspraken met je partner en eventueel met grootouders of vrienden. Misschien kunnen je kinderen dan wel even naar de buren of is er een paar uurtjes een plekje vrij bij broer of zus in de crèche. Handig op zo’n moment.

Vakantie als ouder

Zo’n duidelijke planning geeft je als ouder rust. Want ook jij hebt tijd nodig om je batterijen terug op te laden. Zo zullen er zaken zijn die heel veel energie van je vragen – energievreters. Bewust of onbewust zuigen ze (een stukje van) je energie weg. Denk aan zware meetings op het werk, zeurende collega’s, een todo-lijstje waar maar geen einde aan komt of een ellenlange lijst met klusjes in huis. Aan de andere kant zullen er ook heel wat zaken zijn die je energie geven: een boek lezen, fijne uitstapjes doen met je kinderen of wandelen in het bos. Door die dingen meer in te plannen in je dagelijkse routine of door ze in je vakantie te steken, kan je meer balans creëren tussen energievreters en -gevers. En krijg je de kans om je batterijen wat op te laden.

Hoe pak jij de vakantieplanning aan? Heb jij al afspraken gemaakt? Regelde je met vriendinnen of bevriende mama’s al zo’n ‘ruilopvang’? Hoe liep dat?